BİBLİYOGRAFYA
Âşık Veysel Şatıroğlu, 1894 yılında Sivas Vilayeti'nin Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan köyünde dünyaya geldi.Annesi Gülizar, babası "Karaca" lakaplı Ahmet adında bir çiftçiydi. Veysel'in iki kız kardeşi, yörede yaygınlaşan çiçek hastalığına yakalanarak yaşamlarını yitirdi. Ardından Veysel de yedi yaşında aynı hastalıktan dolayı iki gözünü de kaybetti. Kendi anlatımına göre:
« Çiçeğe yatmadan evvel anam güzel bir entari dikmişti. Onu giyerek beni çok seven Muhsine kadına göstermeye gitmiştim. Beni sevdi. O gün çamurlu bir gündü, eve dönerken ayağım kaydı ve düştüm. Bir daha kalkamadım. Çiçeğe yakalanmıştım... Çiçek zorlu geldi. Sol gözümde çiçek beyi çıktı. Sağ gözüme de, solun zorundan olacak, perde indi. O gün bugündür dünya başıma zindan. »
Babasının, Âşık Veysel'e oyalanması için aldığı bağlamayla önce başka ozanların türkülerini çalmaya başladı. 1930 yılında Sivas Maarif Müdürü olarak görev yapan Ahmet Kutsi Tecer ile Kutsi Bey tarafından düzenlenen bir şairler gecesinde tanıştı. Kutsi Bey tarafından verilen destek ile birçok ili dolaşmaya başladı.
Âşık geleneğinin son büyük temsilcilerinden olan Âşık Veysel, bir dönem yurdu dolaşarak Köy Enstitüleri'nde saz hocalığı yaptı. 1965 yılında özel kanunla maaş bağlandı. 1970'li yıllarda Selda Bağcan, Gülden Karaböcek, Hümeyra, Fikret Kızılok ve Esin Afşar gibi bazı müzisyenler Âşık Veysel'in deyişlerini düzenleyerek yaygınlaşmasını sağladı. Aşık Veysel'in çocuklarından öğretmen olan Bahri Şatıroğlu, babasının yaşamını gün gün kaleme almış ve pek çok çalışmaya kaynak kişi olarak katılmıştır. Ayrıca babasının saz ve söz geleneğini sürdürmektedir.
Eserlerinde Türkçesi yalındır. Dili ustalıkla kullanır. Yaşama sevinciyle hüzün, iyimserlikle umutsuzluk şiirlerinde iç içeydi. Doğa, toplumsal olaylar, din ve siyasete ince eleştiriler yönelttiği şiirleri de vardır. Şiirleri, Deyişler (1944), Sazımdan Sesler (1950), Dostlar Beni Hatırlasın (1970) isimli kitaplarında toplandı. 1973 yılında akciğer kanseri sonucunda öldü. Ölümünden sonra Bütün Şiirleri (1984) adıyla eserleri tekrar yayınlandı.
A. KİTAPLAR
- Aslanoğlu, İbrahim: Aşık Veysel, İlaveli 2. Bs., Sıvas 1967, Ata Kitabevi Yayınları Nu.1, 58 s.
- Aslanoğlu, İbrahim: Sıvas Halk Şairleri Bayramı, Sıvas 1965, Güven Matbaası.
- Aşık Veysel, Hayatı ve Şiirleri, İstanbul 1953, Maarif Kitaphanesi Yayınları, Halk Şairleri Serisi: 18, 204 s.
- Aşık Veysel, Hayatı ve En Son Şiirleri, Der: Selahattin Taşkın, Becerikli Matbaası, Yer ve tarih yok, 128 s.
- Bakiler, Yavuz Bülent: Aşık Veysel, Hayatı ve Şiirleri, Tercüman Gazetesi Aile ve Kültür Kitaplığı, İstanbul 1986, 64 s. (21 Mart 1986 günü gazetenin ilavesi olarak verilmiştir. Tercüman'ın o günkü tirajı 499.980'dir.)
- Başgöz, İlhan: Aşık Ali İzzet Özkan, İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara 1979.
- Binyazar, Adnan: Aşık Veysel, İstanbul 1973, Tel Yayınları, 178 s.
- Çelebioğlu, Amil: Türk Ninniler Hazinesi, Ülker Yayınları, İstanbul 1982.
- Erturan, Ahmet Sungu: Aşık Veysel; Dili ve Sanatı Üzerine İnceleme, Bursa 1973 (Basılmamıştır).
- Gökdemir, Sevgi: Ahmet Kutsi Tecer, Ankara 1987, Kültür ve Turizm Bakanlığı yayınları.
- Gözler, H. Fethi, Halk Edebiyatında Milliyet Unsurları, İnkılap ve Aka Kitabevleri, İstanbul-tarihsiz.
- İvgin Hayrettin-Nasrattınoğlu İrfan Ünver: Ölümünün Onun Yılında Aşık Veysel'e Deyişler, Ankara 1983, Folklor Araştırmaları Kurumu Yayınları.
- Köklügiller, A.- Minnetoğlu, İ.: Şair ve Yazarlarımız Nasıl Yazıyorlar, Minnetoğlu Yayınları, İstanbul 1974.
- Makal, Tahir Kutsi: Aşık Veysel, Hayatı Sanatı Eserleri, 2. Baskı, Ararat Yayınevi, İstanbul 1973, 248 s. (1969 yılında Tarla Dergisi yayınları arasında çıkan aynı isimli ve dört formalık eserin genişletilmiş şeklidir.)
- Nasrattınoğlu, İrfan Ünver: Ölümünün Sekizinci Yıldönümünde Aşık Veysel, Ankara 1981, Nasrattınoğlu Yayınları, 32 s.
- Oğuzcan, Ümit Yaşar: Dostlar Beni Hatırlasın, Ankara 1970, İş Bankası Kültür Yayınları, 240 s. (İlavelerle genişletilen bu kitap 1974'te 4. baskısını yapmıştır.)
- Oğuzcan, Ümit Yaşar: Aşık Veysel, Hayatı Şiirleri ve Hakkında Yazılanlar, Milli Eğitim Bakanlığı Kültür Yayınları, İstanbul 1972, 152 s.
- Saraç, Tahsin: Aşık Veysel, Millî Eğitim Bakanlığı Yayını, İstanbul 1965. (İlköğretim öğrencileri için hazırlanmıştır.)
- Şatıroğlu, Aşık Veysel: Deyişler, Ülkü Dergisi Yayını, Ankara 1944, 96 s.
- Şatıroğlu, Aşık Veysel: Sazımdan Sesler, Ankara 1949, Kültür Basım ve Yayım Kooperatifi, 32 s.
- Timuroğlu, Vecihi: Ahmet Kutsi Tecer, Ankara 1980, İş Bankası Yayınları.
- Turanlıoğlu, Uluğ: Aşık Veysel Şatıroğlu, İstanbul 1973, Haşmet Matbaası.
- Yalçın, Özkan: Aşık Veysel, Dramı Sanatı Deyişleri, Ankara 1986, Cantekin Matbaası, 182 s.
B. MAKALELER
- Arısoy, Süleyman: Koca Ozan Aşık Veysel'i Değerlendirme, Türk. Folk. Araşt., s. 296, (Mart 1974), S. 6923.
- Arısoy, Süleyman: Büyük Halk Ozanımız Aşık Veysel, Sıvas Folkloru, s. 26 (Mart 1975), S. 3.
- Arısoy, Süleyman: Sıvaslı Halk Şairi Koca Aşık Veysel Şatıroğlu, Sıvas Folkloru, s. 15 (Nisan 1974), S. 3.
- Aslanoğlu, İbrahim: Bu Şiir Kimin, Sıvas Folkloru, s. 22 (Kasım 1974), S. 9.
- Aslanoğlu, İbrahim: Veysel'i Yetiştiren Çevre Şairleri, Sıvas Folkloru, s. 5 (Haziran 1973), S. 16.
- Aşkun, Vehbi Cem: Anılar Işığında Aşık Veysel, Sıvas Folkloru, s. 7 (Ağustos 1973), S. 7.
- Bakiler, Yavuz Bülent: Aşık Veysel'de Millî Ülkü, Sıvas Folkloru, s. 4 (Mayıs 1973), S. 3.
- Bakiler, Yavuz Bülent: Bir Çileli Adam; Aşık Veysel, Türk Edebiyatı, s. 101 (Mart 1982), S. 20.
- Bakiler, Yavuz Bülent: Aşık Veysel; Aydınlığımıza Açılan Bir Sedef Kapı, Hamle, s. 12 (Mart 1983).
- Buluz, Hüseyin: Dördüncü Yıldönümünde Aşık Veysel, Sıvas Folkloru, s. 50 (Mart 1977).
- Çongur, H. Rıdvan: Aşık Veysel; Doğumu, Gençliği, Yetişmesi, Karınca Kooperatif Postası, s. 605 (Mayıs 1987), S. 46.
- Durucan, Muhsin: Veysel Babanın Ardından, Türk Folk. Araşt., s. 296 (Mart 1974), S. 6931.
- Ertop, Konur: Çağımızda Bir Halk Şairi; Aşık Veysel, Cumhuriyet Gazetesi, Aylık Sanat edebiyat Eki, Şubat 1971, S. 1.
- Evrenos, Türkan: Aşık Veysel, Millî Kültür, s. 82 (Mart 1991), S. 10.
- Gökay, Orhan Şaik: Veysel, Şiirleri ve Yaptığı, Türk Folk. Araşt., s. 296 (Mart 1974), S. 6909.
- Gözler, H. Fethi: Aşık Veysel Hakkında Yeni Bir Eser, Millî Kültür, s. 86 (Eylül 1989), S. 13.
- Hınçer, İhsan: Jübilesi Münasebetiyle Aşık Veysel Şatıroğlu, Türk Folk. Araşt., s. 34, (Mayıs 1952), S. 529.
- Hınçer, İhsan: Şarkışlalı Aşık Veysel Şatıroğlu, Türk Folk. Araşt., s.14 (Eylül 1950), S. 216.
- Hınçer, İhsan: Şarkışlalı Aşık Veysel Şatıroğlu- II, Türk Folk. Araşt., s.15 (Ekim 1950), S. 237.
- Hınçer, İhsan: Veysel'e Ait Kitaplar, Yazılar ve Plaklar; Aşık Veysel Bibliyografyası, Türk Folk. Araşt., s. 296 (Mart 1974), S. 6933.
- İvgin, Hayrettin: Gönlü Yüce Veysel, Millî Kültür, s. 82 (Mart 1991), S. 7.
- Kabaklı, Ahmet: İnleşir Beraber Yapardık Balı, Türk Edebiyatı, s. 95 (Eylül 1981), S. 3.
- Kabaklı, Ahmet: Ne Sen Var Ne Ben Var, Türk Folk. Araşt., s. 296 (Mart 1974), S. 6910.
- Kaftancıoğlu, Ümit: Veysel(e) Ağlamanın Zamanı Geldi, Türk Folk. Araşt., s. 296 (Mart 1974), S. 6914.
- Köktürk, Muhsin: Veysel'in Şiirlerinde Yergi, Türk Folk. Araşt., s 296 (Mart 1974), S. 6927.
- Kukul, M. Halistin: Aşık Veysel Hatırası, Türk Edebiyatı, s. 31 (Temmuz 1974), S. 13.
- Kurnaz, Cemal: Veysel'in Şiirlerinde Klasik Kültürün Yeri, Millî Kültür, s. 70 (Mart 1990), S. 21.
- Kuzucular, Emin: Ölümünün Birinci Yılında Dostlar Veysel'i Anıyor, Sıvas Folkloru, s. 15 (Nisan 1974), S. 16.
- Kuzucular, Emin: Veysel ve Çiçekler, Sıvas Folkloru, s. 26 (Mart 1975), S. 13.
- Köktürk, Muhsin: Aşık Veysel'den Anılar, Türk Folk. Araşt., s. 323 (Haziran 1976), S. 7681.
- Makal, Tahir Kutsi: Veysel'e Kör Bakanlar, Türk Edebiyatı, s. 102 (Nisan 1982), S. 47.
- Seyhan, Özcan: Hocam Veysel Baba, Türk Folk. Araşt., s. 296 (Mart 1974), S. 6918.
- Soruşturma: Fikret Otyam, Afşar Timuçin ve Ferit Öngören'in Aşık Veysel hakkındaki düşünceleri üzerine, Cumhuriyet Gazetesi Aylık Sanat Edebiyat Eki, Şubat 1971.
- Şardağ, Rüştü: Halkı Aydına Getiren Sanatçı; Aşık Veysel, Türk Folk. Araşt., s. 296 (Mart 1974), S. 6911.
- Şatıroğlu, Bahri: Babam Aşık Veysel'den Anılar, Sıvas Folkloru, s. 26 (Mart 1975), S. 11.
- Tatçı, Mustafa: Aşık Veysel'in Mistik Arayışları, Millî Kültür, s. 70 (Mart 1990), S. 24.
- Timurtaş, F. Kadri: Aşık Veysel ve Halk Kültürü, Sıvas Folkloru, s. 4 (Mayıs 1973), S. 13.
- Türkdoğan, Orhan: Ziya Gökalp'ten Aşık Veysel'e, Türk Edebiyatı, s. 99 (Ocak 1982), S. 5.
- Oğuz, M. Öcal: Aşık Veysel'de Türklük Şuurunun Temelleri, Millî Kültür, s. 82 (Mart 1991), S. 12.
- Özen, Kutlu: Aşık Beni Çağırıyor, Türk Folkloru, s. 34 (Mayıs 1982), S. 12.
- Özen, Kutlu: Aşık Veysel Şişirilmiş Bir Balon Değildir, Sıvas Folkloru, s. 39 (Nisan 1976), S. 8.
- Özen, Kutlu: Aşık Veysel'in Maskı Nasıl Alındı, Türk Folkloru, s. 40 (Kasım 1982), S. 10.
- Özbekler, Kerim: Özkan Yalçın ve Aşık Veysel, Karabük Postası (Günlük Gazete), 18 Mart 1989, S. 2.
- Yalçın, Ali Rıza: Aşık Veysel Yıldızeli-Pamukpınar'da, Türk Folk. Araşt., s. 296 (Mart 1974), S. 6913.
- Yalçın, Özkan: Bir Festivale Doğru, Türk Folkloru, s. 33 (Nisan 1982), S. 24.
- Yalçın, Özkan: Veysel Üstüne, Özşarkışla Gazetesi (Haftalık Gazete), 16 Mart 1981, S. 1.
- Yılmaz, Niyazi: Aşık Veysel Nedir, Kimdir, Millî Kültür, s. 70 (Mart 1990), S. 29.
C. KAYNAK KİŞİLER
- Bayramoğlu, Mazlum. Zile 1948 Doğumlu. Üniversite mezunu, Aşık Veysel'in eserlerini saz eşliğinde çok küçük yaşlarından beri çalıp söylemektedir.
